همین که هر کس می‌تواند درس را شروع کند و با تجربه بفهمد که می‌خواهد کلاس را به پایان برساند یا نه، نشان می‌دهد که تحقیق و جستجو در دنیای آموزش در جریان است. کار ما در واقع تازه شروع شده است.
زمانی که کلاس‌های درس آنلاین به صحنه آمد امید فراوانی وجود داشت که با گشایش درهای اطلاعات به روی مردم، تحولی در کار آموزش به وجود آید. در این گزارش این موضوع را بررسی می‌کنیم که آیا تبلیغاتی که درباره این کلاسها می شد، به واقعیت پیوسته است؟
چین؛ دسترسی آنلاین به دروس دانشگاه‌های معتبر دنیا
آموزش در چین همیشه بصورت سنتی انجام می‌شود، اما مدتی است که چینی‌ها به کلاس‌های درس آنلاین روی آورده‌اند. “ نت ایز اوپن کورس”(Netease Open Course) سامانه آنلاینی است که در سال 2010 روی اینترنت راه اندازی شد و تنها در سال گذشته 50 میلیون نفر بازدید کننده داشته است.
در این سایت بیش از 20 هزار سخنرانی از کنفرانس‌های سازمان تد گرفته تا کلاس‌هایی از بهترین دانشگاهای جهان وجود دارد. با کمک اپلیکیشن‌های تلفن همراه “نت ایز اوپن کورس“، بازدید کنندگان می توانند حتی هنگام راه رفتن یا حین ورزش به این کلاسها دسترسی داشته باشند.
مقر آموزشگاه آزاد “نت ایز” در شهر هانگژو در نزدیکی شانگهای قرار دارد. این سایت پنج سال پیش با همکاری دانشگاه‌های معتبری مانند اکسفورد، ییل و کمبریج،شروع به کار کرد. علاوه بر دانشگاه‌ها سایت «کورسرا» که سایت دروس آنلاین دانشگاه‌های مختلف آمریکاست، با سامانه اینترنیت این آموزشگاه آزاد همکاری می‌کند. بیشتر کاربران چینی این سایت می‌گویند که موضوعات مورد علاقه‌شان فرهنگ غربی است.
مدیر این سامانه می‌گوید: «به طور متوسط کاربران بین 18 تا 35 سال سن دارند. بیشترشان یا دانشجو هستند یا کسانی که تازه فارغ التحصیل شده‌اند. این افراد معمولا با سه هدف در این درس‌های آنلاین ثبت نام می‌کنند: با دانش روز سروکار داشته باشند؛ می‌خواهند مهارت‌های جدیدی بیاموزند که در کارشان نیاز دارند؛ یا اینکه می‌خواهند در اوقات فراغتشان چیزی یاد بگیرند.»
بیشتر ویدئوهای دروسی که این سایت ارائه می‌شود، زیرنویس به زبان چینی دارند. گروهی از افراد بطور داوطلبانه دروس سایت را ترجمه می‌کنند. در این سیستم دانشجو می‌تواند برخی ترجمه‌ها را که در اختیار کاربران دیگر نیز هست، تصحیح کند.
طی چند سال درس‌های آزاد این شبکه دانشجویانی را دور هم گرد آورده که برایشان زبان یا کنترل‌های دولتی دیگر مانعی برای دسترسی به دانش نیست.
بریتانیا؛ آینده دورس آنلاین چیست؟
یکی از انتقادهای عمده نسبت به کلاس‌های درس آنلاین این است که تعداد زیادی از دانشجویان این دروس، کلاسها را به پایان نمی‌رسانند. عامل موفقیت برخی کلاس‌های آنلاین چیست؟ آیا این کلاس می‌توانند انتظارات اولیه را برآورده کنند؟
سوتلانا کامنسکین مادری تنهاست که پنج سال پیش به بریتانیا آمد. او در خانه سالمندان در نزدیکی محل سکونتش در “میدل سکس” ساعت های طولانی به کار مشغول است. اما می‌تواند در بین کار ساعاتی را هم به بهبود زبان انگلیسی‌اش اختصاص دهد.
سوتلانا در کلاس درس آنلاین شورای فرهنگی بریتانیا ثبت نام کرده است که دانشجو را برای امتحان آیلتس (IELTS) آماده می‌کند. این آزمون راه را برای رفتن به موسسات آموزش عالی در بریتانیا باز می‌کند. سوتلانا یکی از 35 میلیون نفری است که سال پیش در سراسر جهان در این کلاس‌های های آنلاین ثبت نام کرده‌اند.
طبق برخی تخمین‌ها، بیش از ٩٠ درصد کسانی که بطور رایگان در این کلاس‌های آنلاین ثبت‌نام می‌کنند، کلاسها را به پایان نمی‌رسانند. برخی از آنها مقدار کار لازم برای کلاس را بیش از حد انتظارشان می‌یابند و برخی هم پس از دیدن اولین ویدئوی درس متوجه می‌شوند که انتظارات دیگری از کلاس داشته‌اند.
به همین دلیل هم عده‌ای می‌گویند کلاس‌های آنلاین، تغییری در چشم انداز آموزش ایجاد نکرده است. چارلز مک اینتایر، متخصص آموزش، با این نظر مخالف است. وی می‌گوید: «کلاس‌های آنلاین تنها چند سال است که بوجود آمده اند. همین که هر کس می تواند درس را شروع کند و با تجربه بفهمد که می خواهد کلاس را به پایان برساند یا نه، نشان می‌دهد که تحقیق و جستجو در دنیای آموزش در جریان است. کار ما در واقع تازه شروع شده است.»
مناسب بودن محتوای درس و قابل استفاده بودن چارچوب نرم افزاری که در اینترنت فراهم شده است، نقش اصلی در موفقیت کلاس‌های آنلاین دارد. از نظر کسانی که دورس آنلاین آیلتس (IELTS) را در سایت شورای فرهنگی بریتانیا آماده کرده اند، موفقیت در این دروس به کارهایی که خود دانشجو انجام می‌دهد هم ربط دارد.
آنا سرل، مدیر سامانه آموزش زبان انگلیسی در سایت شورا فرهنگی بریتانیا می گوید: «خیلی‌ها اول کار می‌گفتند “یادگیری روی اینترنت؟ کلاس زبان انگلیسی روی اینترنت؟ فکر نکنم نتیجه بدهد!” بعد دیدیم که دانشجویان از یکدیگر نکاتی یاد می‌گرفتند و پشتیبان هم بودند. ابزارها، روش‌ها، مواد درسی را به کار گرفتند و جمعی برای خود به وجود آوردند.»